1 grudnia w życie weszła tzw. dyrektywa platformowa. Ma ona za zadanie uregulować statut pracy różnych zawodów, w tym m.in. kurierów dostarczających jedzenie. Branża gastronomiczna obawia się, że obowiązek zatrudniania dostawców na umowę o pracę bardzo mocno odbije się na ich rentowności. Co z branżą kurierską? Czy osoby dostarczające przesyłki również będą objęte obowiązkowym „etatem”?
Branża kurierska to bardzo szeroki sektor zatrudnienia w Polsce. Najnowsze dane wskazują, że łącznie zawód ten może wykonywać nawet 10 – 12 tysięcy osób. Wątpliwości budzi forma i umowy funkcjonujące w branży. Na razie Unia Europejska zaczyna „robić porządek” wśród dostawców działających w sektorze gastronomicznym, ale możliwe, że niedługo zacznie także sankcjonować branżę dostarczania przesyłek.
Jak aktualnie zatrudniani są kurierzy?
Aktualnie zdecydowanie największa część kurierów wykonuje swoje obowiązki zawodowe na bazie umowy B2B. Oznacza to, że posiadają zarejestrowaną działalność gospodarczą i wystawiają faktury firmom kurierskich. Łańcuch zatrudnienia zależy od planu biznesowego danego przedsiębiorstwa. Niektóre podmioty szukają większych podwykonawców, którzy z kolei zatrudniają swoich dostarczycieli. W wielu przypadkach przedsiębiorstwo kurierskie może też podpisać umowę z kurierem prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą.
Dodajmy, że zaledwie niewielka część branży pracuje na umowach o pracę. Wynika to przede wszystkim z kosztów zatrudnienia, ale też elastycznej formy działalności. Organy unijne przyglądają się jednak takiemu postępowaniu. Na razie na tapet wzięty został sposób zatrudnienia pracowników, którzy dostarczają jedzenie.
Czy Unia Europejska zacznie interesować się zatrudnieniem kurierów?
Unia Europejska zaczęła interesować się formą zatrudnienia kurierów, ale na razie zajęła oficjalne stanowisko wyłącznie w sprawie dostarczycieli jedzenia. To element tzw. dyrektywy platformowej, która dotyczy dostawców pożywienia przez popularne aplikacje. W ciągu dwóch lat Polska jest zobowiązana do zmian prawnych w taki sposób, aby osoby pracujące dla takich firm posiadały standardowe umowy „na etat”.
Wbrew niektórym pogłoskom, temat nie dotyczy więc kurierów dostarczających przesyłki. Nie oznacza to jednak, że w przyszłości i ta kwestia nie będzie objęta nadzorem unijnych urzędników. Forma zatrudnienia dostarczycieli przesyłek budzi spore wątpliwości ze względu na prawa zatrudnionych oraz kwestię ich ubezpieczenia.
Umowa o pracę dla kurierów – tak czy nie?
Branża gastronomiczna wskazuje, że ewentualne wprowadzenie dyrektywy bez żadnej refleksji może mocno uderzyć w rynek. Nie wszyscy dostarczyciele jedzenia pracują bowiem w regularnym czasie lub dla wyłącznie jednego kontrahenta. Niektórzy łączą usługi, wykonując je dla kilku podmiotów. To z kolei wyklucza ich zatrudnienie „na etat”.
Podobnie sprawy mają się w kwestii zatrudniania kurierów pracujących dla firm kurierskich. Część osób nie działa etatowo, mając ściśle określone godziny pracy, co stanowi jeden z warunków zatrudnienia na umowę o pracę. Co więcej, niektóre firmy transportowe lub mniejsi podwykonawcy świadczą usługi dla kilku podmiotów kurierskich. Narzucenie umów o pracę mogłoby łamać zasadę dobrowolności wykonywania takich usług, a co za tym idzie: przełożyłoby się to na wzrost cen usług kurierskich.
Z drugiej strony, niektóre firmy kurierskie podpisują umowy B2B z jednoosobowymi firmami, które świadczą usługi wyłącznie na rzecz jednego podmiotu i świadczą je w ściśle wytyczonych godzinach (np. dostarczają przesyłki między 6:00 i 14:00). Osoby, które pracują w ten sposób mogłyby domagać się od firm kurierskich zatrudnienia „na etat”, aby nabyć m.in. prawo do urlopu, zwolnienia lekarskiego oraz objąć swoje działanie ramami kodeksu pracy.
Na pewno branża kurierska musi obserwować rozwój sytuacji w tym zakresie. Unijne dyrektywy w połączeniu z zapowiedziami reformy rynku zatrudnienia przez polskie władze będzie prędzej czy później wymagać pochylenia się nad formą pracy kurierów w Polsce.
